Op naar een oceaanpact met oog voor duurzame blauwe economie
De nieuwe Europese Commissie zet in op de Europese zeeën en oceanen. In dat kader stellen ze binnenkort een heus “oceaanpact” voor om de zeeën en oceanen binnen de EU toekomstgericht, duurzaam en veilig te maken. Het Pact is bedoeld om richting geven aan de maritieme ambities van Europa in het licht van klimaatverandering, economische transitie, voedselzekerheid en geopolitieke uitdagingen.
In een onlangs gepubliceerde position paper roept De Blauwe Cluster de Europese Commissie op om voluit te kiezen voor een Oceaanpact dat niet alleen inzet op behoud van bestaande activiteiten, maar die versneld te verweven met innovatieve activiteiten om onze zeeën ecologisch en economisch gezond te maken.
De sleutel tot een veerkrachtige blauwe economie ligt volgens ons in innovatieve oplossingen, meervoudig ruimtegebruik, digitalisering en natuurherstel. Traditionele visserij blijft belangrijk, maar de grootste economische en ecologische groei zal voortkomen uit nieuwe maritieme activiteiten.
Prioriteiten
De Blauwe Cluster schuift daarbij zes strategische prioriteiten naar voren:
- Maritieme veiligheid: investeren in een Europees maritiem bewakingssysteem op basis van digitale technologie, AI en samenwerking tussen lidstaten;
- Multi-use: evolueren naar meervoudig gebruik van de beschikbare ruimte op zee, met onder meer offshore ‘mariparken’ waar energie, aquacultuur en natuurherstel samengaan;
- Natuurgebaseerde oplossingen (NBS) en natuurinclusief design (NID): natuurherstel integreren in alle offshore infrastructuur, met focus op ecologisch robuuste en klimaatbestendige ontwerpen;
- Hernieuwbare energie op zee: nieuwe infrastructuur voor hernieuwbare energie versneld uitrollen: naast windenergie moeten ook andere innovatieve vormen van energieproductie zoals drijvende zonnepanelen, golfslag- en getijdenenergie, en bijbehorende energieopslag alle kansen krijgen;
- Slimme datainfrastructuur: een Europees Ocean Data Hub oprichten met digitale tweelingen van de oceaan (DOT), real-time monitoring en open toegang tot data;
- Smart ports en maritieme logistiek: havens omvormen tot strategische knooppunten voor energie, data, veiligheid en circulaire economie.
Aanpak en ambities
Om bovenstaande prioriteiten te realiseren, pleit De Blauwe Cluster voor een gecoördineerde EU-investeringsinspanning van minstens €15 tot €19 miljard tussen 2025 en 2030. Deze middelen moeten komen via bestaande Europese programma’s zoals Horizon Europe, EMFAF, CEF en InvestEU.
Het Europese Oceaanpact biedt een unieke kans om Europa wereldwijd op de kaart te zetten als pionier in duurzaam oceaanbeleid. Door hoog in te zetten op innovatie, samenwerking en natuurinclusiviteit kan de EU de blauwdruk leveren voor een toekomstbestendig maritiem beleid.
Meer info
Achtergrondinformatie
Het European Oceans Pact is een plan van de Europese Commissie om onze zeeën en oceanen op een duurzame en slimme manier te gebruiken. Het doel is daarbij ‘gezonde’ oceanen: gezond voor het zeeleven én een gezond economisch ecosysteem waar ruimte is om versneld innovatie in te zetten.
Het doel is afspraken te maken die gelden voor heel Europa, met aandacht voor innovatie, natuurbehoud, voedselvoorziening, energie uit de zee en veiligheid. Het Pact brengt daarvoor Europese landen, bedrijven, onderzoekers en inwoners samen om te werken aan één gezamenlijke visie voor de blauwe economie. Dit betekent het verantwoord ontwikkelen van nieuwe economische kansen die tegelijk goed zijn voor de natuur.
Momenteel wordt nog gewerkt aan de definitieve tekst van het document. In de toekomst zal het Pact als basis dienen om regels vast te leggen, samenwerkingen op te zetten en fondsen te voorzien voor projecten op zee.
De officiële voorstelling van het European Oceas Pact staat gepland voor 9 juni 2025 tijdens de UN Ocean Conference in Nice (Frankrijk).
