Plastic in onze waterlopen: van hotspots naar catchers

Plastic afval heeft niet alleen een impact op het mariene milieu, maar houdt ook potentiële risico’s voor de volksgezondheid in. Het heeft bovendien een impact op toerisme, zorgt voor overlast in de (jacht)havens en leidt tot schade aan vaartuigen.

Gezien het maatschappelijke én economische belang van de problematiek, groeit ook bij industriële spelers in de Blauwe Economie het bewustzijn om meer in te zetten op innovatieve oplossingen voor marien zwerfvuil en microplastics.

In die optiek werd in 2020 het cSBO project ‘PLUXIN – Plastic Flux for Innovation and Business Opportunities in Flanders’ opgestart. Via dit project wil men het transport van plastic zwerfvuil naar zee in kaart brengen. Daar waar de hotspots van plastic zich bevinden, kunnen dan “plastic catchers” of plasticvangers worden ingezet om het plastic uit het water te verwijderen.

Het VLIZ voerde ondertussen een desktopstudie uit om de beschikbare systemen in kaart te brengen en te evalueren in welke mate deze al toegepast worden. Uit de studie blijkt dat slechts een beperkt aantal systemen gebruikt kunnen worden voor micro-plastics en dat vooral vaste, passieve systemen populair zijn omdat deze eenvoudig te installeren zijn.

We stellen vast dat plasticvangers relatief weinig gebruikt worden op zee, maar vooral op binnenwateren of overstorten (dichter bij de bron). In België lopen er nu een 5-tal testen met plasticvangers. De betrokken bedrijven en havens willen zo meer te weten komen over de efficiëntie van deze systemen (die sterk locatieafhankelijk is) en op zoek gaan naar betaalbare en onderhoudsvriendelijke geautomatiseerde oplossingen.

Tijdens een online workshop op vrijdag 12 maart werden de resultaten voorgesteld aan een groep van 34 stakeholders, een mix van leden van het consortium, de stuurgroep en de strategische adviesraad. De nieuwe kennis werd gevaloriseerd aan de hand van de North Sea Port case studie en mogelijke vervolgtrajecten voor de PLUXIN-leden werden besproken.

Na een korte toelichting door de deelnemers van hun toekomstvisie voor Vlaanderen (en erbuiten) werd dieper ingegaan op belangrijke opportuniteiten zoals de verdere ontwikkeling van autonome systemen om plastic te verwijderen. Ook duidelijke kennishiaten, waaronder mogelijke ecologische effecten en het beperkte aanbod aan geschikte apparatuur, kwamen aan bod.

De workshop leverde inzichten op die de PLUXIN-roadmap en mogelijke vervolgtrajecten zullen voeden, en bevorderde daarnaast de samenwerking tussen de deelnemers.

Een uitgebreide schets van de problematiek en het onderzoekslandschap inzake marien zwerfvuil is na te lezen in de beleidsinformerende nota van het VLIZ, waarvoor een update gepubliceerd werd op 19 maart 2021.

Verder vind je op de PLUXIN-website heel wat info over het project, de partners, de leden van de stuurgroep, de wetenschappelijke adviesraad en de strategische adviesraad. Ook de wetenschappelijke activiteiten en mogelijke valorisatietrajecten worden toegelicht.

Heb je nog vragen over PLUXIN of ben je op zoek naar heel specifieke informatie? Neem dan contact op met Lisa Devriese (VLIZ) of Kristien Veys (De Blauwe Cluster).