Bankbusters toont hoe natuur onze rivieroevers kan versterken

Waar technologie en natuur elkaar ontmoeten, groeit innovatie. Binnen Bankbusters werkten maritieme en academische partners samen aan een oever die leeft: opgebouwd uit zachte baggerspecie, wilgenwiepen en rotsmateriaal. Dit natuurlijke systeem beschermt niet alleen tegen erosie en overstromingen, maar biedt tegelijk nieuwe ruimte aan planten en dieren.

De inzichten uit Bankbusters kregen concreet vorm op een proeflocatie langs de Schelde, waar onderzoekers en bedrijven samen een vernieuwende oeverconstructie ontwikkelden. Daar werd geëxperimenteerd met natuurlijke bouwmaterialen en slimme ontwerpen die de dynamiek van het getij benutten in plaats van ertegenin te werken.

Centraal stonden de zogeheten DRECO-units, modulaire structuren opgebouwd uit wilgenbundels, zachte baggerspecie en lokaal gesteente. Deze natuurlijke elementen stabiliseren de oever, laten het grondwater vrij circuleren en bieden tegelijk ruimte voor moerasplanten om zich te vestigen. Zo ontstaat stap voor stap een levend oeverlandschap dat zichzelf versterkt.

Ook op het vlak van materiaalkeuze brak Bankbusters met de traditionele aanpak. Alle componenten zijn biosafe en volledig afbreekbaar, zonder risico op schadelijke stoffen of microplastics. Bovendien wordt lokaal beschikbare baggerspecie hergebruikt, wat de ecologische voetafdruk verkleint en de principes van de circulaire economie concreet toepast.

Het resultaat is een innovatieve oeververdediging die niet alleen bescherming biedt tegen erosie en overstromingen, maar tegelijk de biodiversiteit verhoogt en natuurlijke processen stimuleert. Een tastbaar voorbeeld van hoe infrastructuur en ecologie elkaar kunnen versterken.

Om de werking van de vernieuwende oeverconstructie goed te begrijpen, werd een uitgebreid monitoringsprogramma opgezet. Daarmee volgen onderzoekers de evolutie van de slikken en schorren alsook de stabiliteit van de oever doorheen de tijd.

Metingen van grondwaterstromen, sedimentatie en vegetatiegroei geven inzicht in hoe het systeem zich aanpast aan getijden en seizoenen. Drones en sensoren maken het mogelijk om veranderingen in real time te volgen en te koppelen aan de omgevingsdynamiek.

Deze combinatie van veldobservaties en datamodellen vormt de basis voor een wetenschappelijk onderbouwde aanpak van toekomstige rivierherstelprojecten. Zo worden kennis en praktijk rechtstreeks met elkaar verbonden.

De resultaten van Bankbusters tonen aan dat natuurgebaseerde oplossingen niet alleen ecologisch, maar ook economisch waardevol zijn. Ze bieden een duurzaam alternatief voor klassieke oeververdediging en versterken tegelijk de natuurlijke veerkracht van onze rivieren.

De markt voor dit soort toepassingen groeit snel, zowel in Vlaanderen als internationaal. Overheden en bedrijven zoeken steeds vaker naar manieren om klimaatadaptatie en biodiversiteit te combineren met economische ontwikkeling.

De opgedane kennis uit Bankbusters kan daarom dienen als voorbeeldproject voor andere estuaria wereldwijd, en vormt een concrete stap richting klimaatbestendige waterwegen.

Benieuwd hoe natuurlijke processen onze rivieroevers kunnen beschermen én versterken? Het volledige eindrapport van Bankbusters bundelt alle inzichten, resultaten en aanbevelingen van dit vernieuwende proefproject.