Op naar een beter beschermde oceaan
Zonder een gezonde oceaan is er geen leven op aarde mogelijk. Daarom nemen landen over de hele wereld maatregelen om onze oceaan te beschermen. Tot voor kort bestond er echter geen juridisch kader om dat te doen in de gebieden die buiten de nationale wateren vallen.
Binnen die context werd in maart 2023 het Verdrag voor de Bescherming van Biodiversiteit op Volle Zee (BBNJ – Biodiversity Beyond National Jurisdiction) goedgekeurd. België was heel sterk betrokken bij het uitwerken en finaliseren van de uitendelijke tekst.
Het verdrag gaat pas van kracht wanneer minstens 60 landen het ondertekend en geratificeerd hebben. Op 20 september heeft België alvast zijn handtekening onder het verdrag gezet. Minister Van Quickenborne streeft er ook naar om het secretariaat van het verdrag naar België te halen.
De oceanen zijn de blauwe longen van onze planeet. Maar die rol kunnen ze alleen vervullen als ze gezond blijven en effectief beschermd worden als natuurgebied. En daar knelt het schoentje. Twee derde van de oceanen zijn internationale wateren, waar geen enkel land voor bevoegd is. Met dit verdrag willen we ervoor zorgen dat 30% van de oceanen beschermd natuurgebied is tegen 2030.
Vincent Van Quickenborne
Hoofdpunten
De belangrijkste elementen van het verdrag zijn:
- een gezonde en beschermde oceaan, waar biodiversiteit gedijt en de impact van menselijke activiteiten wordt beperkt, kan een essentiële rol spelen om de effecten van klimaatverandering terug te dringen;
- het verdrag maakt het mogelijk om natuurgebieden op volle zee te creëren in gebieden die buiten de territoriale wateren en exclusieve economische zones of buiten nationale rechtsmacht liggen.
- het verdrag voorziet in toegang tot mariene genetische bronnen en een eerlijke verdeling van de voordelen die daaruit voortvloeien;
- het verdrag legt duidelijke regels op voor milieu-effectbeoordelingen van activiteiten op hoge zee;
- het verdrag bevat bepalingen rond capaciteitsopbouw en de overdracht van mariene technologie.
Belang
Op dit moment is slechts 1,2% van de oceaan beschermd natuurgebied. Wetenschappers zijn het erover eens dat minstens 30% van de oceaan beschermd moet worden om een weerbare oceaan te hebben die een positieve impact heeft op de klimaatverandering.
Het BBNJ-verdrag voorziet in de mogelijkheden om ook op volle zee natuurgebieden in te richten, en stelt ons in staat om dit richtcijfer te halen. Hoe sneller dit verdrag door 60 landen geratificeerd wordt, hoe sneller werk gemaakt kan worden van een volwaardig beschermde oceaan.