Maritieme verbinding
Transport op zee: meer connectie, minder vervuiling
De Noordzee is een drukke vaarroute. Een automatische piloot zou het verkeer op zee veiliger kunnen maken, maar dan bestaat het risico dat schepen tijdens het traject niet online kunnen of onderling geen data kunnen uitwisselen. Een ander werkpunt voor de zee- en binnenvaart is clean shipping, ofte groen en duurzaam varen. Schepen helpen om files en vervuilend wegvervoer te verminderen, maar dat betekent niet dat er geen ruimte voor bijkomende milieu-inspanningen is.
Om dit allemaal te realiseren, zijn nog heel wat inspanningen nodig. Vaak voldoet de infrastructuur nog niet aan de vereisten of is de praktische uitwerking nog niet optimaal. Zo zijn er alternatieve brandstoffen voorhanden, maar kunnen die meestal niet gemakkelijk aan boord opgeslagen worden. Redenen genoeg om voluit te investeren in innovatieve projecten die hier een antwoord op zoeken.
Windturbinepark met eigen netwerk
Boten die in (de buurt van) de haven liggen, zijn doorgaans verbonden met de Wi-Fi van die haven. Eenmaal op volle zee, valt die connectie weg. Dat kan verholpen worden door automatisch over te schakelen op 4G (LTE).
Momenteel zijn er in de Belgische Noordzee ook reeds providers actief die 5G aanbieden. Wanneer de boot in de buurt komt van een windturbinepark met een eigen netwerk, kan terug overgeschakeld worden op Wi-Fi.
Zo blijft de verbinding zonder onderbreking. Handig wanneer je op zee bijvoorbeeld gebruik maakt van non-stop videostreaming. Technologieën zoals Internet of Things (IoT), big data-management en autonoom varende objecten (bijvoorbeeld drones) kunnen hierbij worden ingezet.
Autonomer op water
Connectiviteit en vlot dataverkeer vormen de focus van het SSAVE-project, een samenwerking tussen op het eerste gezicht misschien weinig evidente partners. Zoals de Koninklijke Militaire School en IMEC. Maar het is net die ongebruikelijke kruisbestuiving die tot opmerkelijke resultaten kan leiden.
SSAVE wil methodes en technologieën ontwikkelen die veilige connectiviteit en internettoegang garanderen. Verder bekijken de partners hoe sensordata efficiënt kunnen worden uitgewisseld. Door dit alles willen ze schepen op zee en binnenwater autonomer maken.
Via het project Shore Supported Navigation (SSN) wordt reeds een pilootproject uitgevoerd om een vaartuig met gereduceerde bemanning en met een kapitein aan land te laten varen tussen Zeebrugge en Antwerpen.
Schoner op water
Een andere focus is schonere scheepvaart, met boten die minder of zelfs niets uitstoten. Het innovatieve zit hier in het ontwikkelen van koolstofarme brandstoffen en alternatieve aandrijftechnologieën. Om een significante reductie in de CO2 uitstoot van de schepen te bereiken, worden er volop proeven verricht met groene waterstof en afgeleide producten daarvan, zoals methanol of ammoniak.
Nog heel wat technische kwesties en economische vraagstukken dienen opgelost te worden, zoals de kostenefficiënte productie van waterstof uit hernieuwbare energie, de veilige opslag ervan op schepen, het aanpassen van de motoren, het bouwen van tankfaciliteiten, enz. In afwachting hiervan wordt de schadelijke uitstoot van fijn stof, zwavel en stikstofdioxide verminderd door de schepen uit te rusten met filters, of varen ze (deels) op LNG.
Vlaamse bedrijven zetten volop in op de transitie naar zero-emissie scheepvaart, bijvoorbeeld via productontwikkeling zoals de waterstofmotor van BeHydro, via onderzoek zoals het Green Maritime Methanol project, en door prototypes te (laten) bouwen. Een voorbeeld hiervan zijn de twee sleepboten op waterstof en methanol. die de haven van Antwerpen laat bouwen.
Proper en efficiënt geconnecteerd transport op zee is de ultieme ambitie. Er is op dat gebied nog heel wat werk aan de winkel, maar deze projecten – en de boeiende partnerships die erachter zitten – tonen aan dat we vandaag op de goede (zee)weg zijn.