Duidelijke link naar de Noordzee in nieuw federaal regeerakkoord

Eind januari organiseerde De Blauwe Cluster nog een debat over het nieuw marien ruimtelijk plan (MRP) voor de Noordzee. Meer dan 100 deelnemers uit de bedrijfswereld, kennisinstellingen, overheden en andere belanghebbenden namen hieraan deel en benadrukten het belang van meer ruimte voor innovatie en duurzame economische activiteiten in het nieuwe MRP. 

Nog geen week later werd een nieuwe federale regering geïnstalleerd. Het nieuwe federale regeerakkoord voor 2025-2029 spreekt zich alvast duidelijk uit over de toekomst van het Belgische deel van de Noordzee. Hieronder gaan we dieper in op enkele highlights.

De kersverse federale regering wil met het nieuwe Mariene Ruimtelijke Plan (2026-2034) het evenwicht blijven bewaken tussen de verschillende economische activiteiten (transport, energie, zeevisserij,...) en de biodiversiteit. Er wordt echter expliciet verwezen naar voldoende ruimte voor innovatie. Zo zal er bij de afbakening van zones meer aandacht gaan naar het goed zoneren van economische activiteiten.

Om de ontwikkeling van aquacultuur en visserij-mogelijkheden te blijven voorzien, kijkt de nieuwe regering naar de ontwikkeling van zones voor commerciële en industriële activiteiten (zogenaamde CIA-zones). Zo zouden meerdere functies (energie, monitoring, veiligheid, aquacultuur) op één locatie geclusterd kunnen worden.

Het regeerakkoord benadrukt de Europese en internationale engagementen op het vlak van energie en klimaat. Om de voorzieningszekerheid te garanderen en de klimaattransitie te laten slagen, zal actie worden genomen om het elektriciteitsaanbod aanzienlijk te vergroten. Binnen die context zal er de komende jaren aanzienlijk worden geïnvesteerd in bijkomende capaciteit om de stroomvraag te blijven dekken. Ook zullen de energiebronnen worden gediversifieerd en wordt de eigen productie van elektriciteit versterkt.

Offshore energie wordt in het regeerakkoord erkend als een belangrijk onderdeel van de energiemix. De gemaakte afspraken rond de Prinses Elisabeth Zone zullen uitgevoerd worden, en de resultaten van de tender voor kavel 1 geëvalueerd worden. De voorwaarden voor kavels 2 en 3 zullen bijgestuurd worden indien uit marktreacties blijkt dat dit tot betere resultaten kan leiden. 

De termijn voor de bouw van de nieuwe windparken wordt opgetrokken naar 5 jaar. Bovendien zal geanalyseerd worden of bepaalde parameters de kost hebben verhoogd ten aanzien van de buurlanden. Tevens wordt er een beleidskader uitgewerkt om oudere windturbines in de bestaande offshore zone te vervangen door nieuwere, efficiëntere exemplaren.

Het regeerakkoord wijst ook op het belang om het Belgische elektriciteitsnetwerk te verbinden met het netwerk van andere landen om transport van elektriciteit tussen landen mogelijk te maken (interconnectie). Daarbij wordt ingezet op samenwerking met de Noordzeelanden om te komen tot een gemeenschappelijk netwerk op de Noordzee. 

De regering-De Wever gaat fors meer investeren in defensie. Het is de bedoeling dat het budget tegen 2029 opgetrokken wordt naar 2% van het bruto binnenlands product (bbp) naar defensie gaat. Tegen 2034 moet dat 2,5% worden. Er zal een strategie opgesteld worden tegen buitenlandse inmenging, met een focus op de bescherming van onze kritieke infrastructuur op zee. 

Samenwerking met de economische en academische wereld zal hierbij essentieel zijn. Zo komt er een samenwerkingsakkoord rond veiligheids- en defensie-industrie en -innovatie met de deelstaten die interesse tonen om financieel aan (innovatie)projecten bij te dragen. Ook het samenwerkingsakkoord rond de kustwacht zal worden geactualiseerd.

Daarnaast zal verder worden geïnvesteerd in een betere beveiliging van de logistieke hubs (zoals onze havens) via een multidisciplinair veiligheidsplan. België zal ook de strijd aangaan met de internationale georganiseerde misdaad op zee door in te zetten op wereldwijde implementatie, monitoring en handgaving van de International Ship and Port Facility Security-code.

Ook de scheepvaart komt in belangrijke mate aan bod in het nieuwe regeerakkoord. Zo zal de kersverse regering internationaal actie ondernemen om tot uniforme regels op het vlak van fiscaliteit en koolstof te komen voor de mondiale maritieme scheepvaart. 

Het systeem van de tonnagebelasting, waarbij lokale scheepvaartondernemingen belast kunnen worden op hun tonnage in plaats van volgens de normale vennootschapsbelasting, zal vereenvoudigd worden en uitgebreid naar innovatieve bedrijven met lokaal economisch belang inzake zeevervoer.  

Er wordt ook ingezet op vergroening van de Belgische maritieme vloot door een gelijk speelveld te creëren voor rompbevrachting (huren van schepen zonder bemanning). Tevens zal in samenspraak met de gewesten een wettelijk kader worden ontwikkeld voor autonome vaar- en voertuigen. 

Op internationaal niveau zal ons land er verder op aandringen dat alle schepen over een automatisch identificatiesysteem (AIS) beschikken.

De federale overheid wil regelluwe testzones ontwikkelen waar het mogelijk is om met nieuwe technologieën en economische activiteiten te experimenteren in een duidelijke en rechtszekere omgeving. Deze zones laten uitzonderingen toe op bepaalde wetgeving of bieden hulp bij de interpretatie van bestaandewetgeving voor nieuwe technologieën of producten. 

De federale regering zal hiervoor in overleg treden met de regionale overheden om binnen hun respectievelijke bevoegdheden de concrete samenwerking hiervoor aan te gaan. 

Op dinsdag 25 februari organiseren De Blauwe Cluster, Flux50 en PowerPulse een gratis online infosessie over de impact en kansen van het nieuwe federale regeerakkoord. 

Wil je graag weten wat de beleidsmaatregelen van de nieuwe regering voor jouw activiteiten betekent? Meld je dan aan voor dit webinar.