Coastbusters

Het Coastbusters-project test de capaciteit en de toegevoegde waarde van bepaalde biologische organismen voor kustverdediging. Hierbij zal een versterking van de kust ook een positieve impact hebben op de natuur en de biodiversiteit in de Noordzee.
Status
In uitvoering
Duur
jan 2017 - jan 2030
Type
DBC-project

Op naar een meer natuurlijke vorm van kustzonebeheer

Kustgebieden staan onder toenemende druk van de klimaatverandering: de zeespiegel stijgt, stormen komen frequenter voor en stranderosie neemt almaar toe. Daarnaast hebben ook menselijke activiteiten een impact op de kust. Bijgevolg moeten we steeds vaker maatregelen nemen om onze kusten afdoende te beschermen. 

Traditionele technieken zoals zeeweringen en dijken kunnen op termijn onhoudbaar worden door onder andere het voortdurende onderhoud, het toenemende overstromingsrisico en ongewenste ecologische neveneffecten. Daarom kijkt men steeds meer naar alternatieven zoals op de natuur geïnspireerde ontwerpen (NID). 

Het doel daarbij is gezonde ecosystemen te creëren en de natuur maximaal te betrekken bij de bescherming van de kust. Dergelijke oplossingen helpen er ook voor zorgen dat de waterkwaliteit verbetert en de biodiversiteit toeneemt, en hebben een positieve impact op de bodem en het overkoepelende natuurbehoud.  

De Coastbusters-partners onderzoeken welke natuurlijke maatregelen er mogelijk zijn in het Belgische deel van de Noordzee, waarbij het de bedoeling is die kennis verder te verdiepen en internationaal te exporteren om zo wereldwijd tot een meer natuurlijke vorm van kustbescherming te komen. 

De Coastbusters werken daarbij met biobouwers: planten- en diersoorten die een positieve invloed hebben op hun omgeving en biogene riffen kunnen opbouwen. Deze biogene riffen kunnen erosie vermijden en een bijdrage leveren aan kustverdediging

coastbusters logo

Deelprojecten

Coastbusters is een overkoepelend concept waarbinnen verschillende projecten kaderen die onderzoek doen naar op de natuur geïnspireerde oplossingen om onze kust te beschermen. Een overzicht van de projecten die momenteel lopen of ondertussen afgerond zijn, vind je hieronder:

Biogenic reefs

Dit deelproject onderzocht de levensvatbaarheid van drie verschillende rifconcepten voor de Belgische kust. Er werd gekeken naar drie belangrijke soortengroepen die van nature voorkomen in de Noordzee en het sedimdent stabiliseren: zeegras en zeewier; blauwe mossel (Mytilus edulis); en zandsteenworm (Lanice conchilega). 

Er werden drie gemeenschappelijke doelen geïdentificeerd:

  • De organismen moeten de dynamische omstandigheden van de mariene omgeving overleven en hun ecologische functies behouden;
  • Het biogene rif moet stabiel zijn en een ecologische meerwaarde betekenen binnen het lokale ecosysteem van de kust; en
  • Het biogene rif moet zich zo ontwikkelen dat lokale sedimentatie en natuurlijke stabilisatie van het intergetijdengebied plaatsvindt.  

Dit deelproject heeft de industriële partners in staat gesteld om duurzame bedrijfsopportuniteiten te valoriseren en heeft de onderzoeksinstellingen een schat aan kennis opgeleverd, waardoor het Vlaamse mariene kennisecosysteem in de voorste gelederen van dit innovatieveld is komen te staan.

Looptijd: 2017-2020

Partners: ILVO, DEME, Jan De Nul, SIOEN Industries en eCoast 

Met de steun van: VLAIO

Contactpersoon: Kristien Veys

Bivalve reefs and biomaterials

Dit deelproject behandelde vier onderzoekspistes: 

  • Onderzoek naar mariene biodegradeerbare & duurzame (bio)materialen als bouwstenen voor kustverdedigingsconcepten. Hierbij werd nagegaan welke eigenschappen biofaciliterend werken en hoe die geïntegreerd kunnen worden in verankeringssystemen. Op basis van dit onderzoek werd een blauwdruk gemaakt rond duurzame materialen voor kustverdedigingsconcepten. 
  • Ontwerp van een concept van een biogeen rif met het oog op een duurzame en veerkrachtige ontwikkeling. Hierbij werd de conventionele setup tegenover de nieuw ontwikkelde modulaire setup geplaatst. Er werd rekening gehouden met de technische voorwaarden voor installatie, onderhoud & afbraak, alsook met de veiligheid van materialen, structuren en operaties.
  • Om de evolutie van het biogene rif op te volgen, moet het rif nauwgezet geobserveerd en bestudeerd worden. Hiervoor werd een hoogstaande wetenschappelijk onderbouwde monitoringroadmap uitgewerkt die onder diverse omstandigheden (wereldwijd) toegepast kan worden voor zowel groei als afname van het rif. 
  • De laatste onderzoekspiste betrof de randvoorwaarden en ecosysteemdiensten om de toegevoegde waarde van het concept voor het ecosysteem te valoriseren. Structurele en functionele indicatoren werden geïdentificeerd en gevalideerd om de functionele veranderingen van het ecosysteem van de zeebodem te evalueren.

De resultaten van dit project werden op 16 oktober voorgesteld tijdens de Coastbusters Day. Meer weten? Download het eindverslag.

Looptijd: 2020-2023

Partners: DEME, Jan De Nul, Sioen Industries, ILVO en VLIZ

Met de steun van:  VLAIO

Contactpersoon: Kristien Veys

LANICE

Dit deelproject gaat na in welke mate de schelpkokerworm (Lanice conchilega) een rol kan spelen om sediment te stabliseren en de biodiversiteit te verhogen aan onze kust. Dit onderzoek kadert binnen het streven naar duurzame systemen om onze kust te beheren, met een bijzondere nadruk op natuurgebaseerde oplossingen

De belangrijkste onderzoekspistes van het project zijn:

  • Hoe kunnen de larven van de schelpkokerworm via een substraat aangetrokken worden tot het doelgebied waar we concentraties wensen te ontwikkelen; 
  • Welke invloed hebben substraatkarakteristieken op de lokale stroomsnelheid, het invangen van deeltjes en de vestiging van larven?
  • Hebben concentraties schelpkokerwormen een effect hebben op de stroming en sedimentatie?

De resultaten van dit deelproject zullen duidelijkheid brengen over de opschaalbaarheid van het project. Daarbij mikt men op een efficiënte implementatie van mariene soorten uit zacht sediment in natuurgebaseerde ontwerpen van mariene infrastructuurprojecten. 

Looptijd: 2024-2027

Partners: ILVO, VLIZ en KU Leuven 

Met de steun van: VLAIO

Contactpersoon: Kinnie De Beule

Afbeeldingen

Alle foto's © Coastbusters / VLIZ / ILVO / De Blauwe Cluster

Blijf op de hoogte! Schrijf je in op onze nieuwsbrief: 

We versturen ongeveer om de 2 weken een nieuwsbrief.