Terugblik op Blue Session Ecosysteembenadering

Op 1 februari organiseerde De Blue Cluster een Blue Session rond het thema Ecosysteembenadering. De deelnemers kregen een beknopt overzicht en een stand van zaken van enkele projecten die hierop inzetten, alsook een toelichting van het het Europese project BlueBioClusters. Vervolgens vond er ook een debat plaats.

Een verslag van deze boeiende Blue Session vind je hieronder.

In 2021 publiceerde De Blauwe Cluster op basis van input van academici en de industrie een whitepaper over ecosysteemdiensten en een ecosysteembenadering binnen de blauwe economie. Ecosysteembenadering werd daarbij gezien als een interessante tool voor ondernemers om de impact van hun activiteiten op het hele mariene milieu in verweging te nemen. 

Het ontbrak echter aan instrumenten en gegevens om deze aanpak te ondersteunen, en het concept van de ecosysteembenadering was nog onvoldoende verspreid en gekend. De Blauwe Cluster heeft daarom bedrijven en kennisinstellingen aangespoord om deze lacunes aan te pakken. Binnen dit kader werden drie projecten gelanceerd: SUMES, MEsP en WABESCO. 

Tijdens de Blue Session kregen de aanwezigen een toelichting en een stand van zaken van de projecten SUMES, MEsP en WABESCO, en werd er dieper ingegaan op het ecosysteembewustzijn in de blauwe bio-economie in het kader van het Europese project BlueBioClusters. Dit was ook de eerste keer dat deze projecten voorgesteld werden aan het grote publiek. 

De partners in SUMES hebben een wetenschappelijk onderbouwde methodologie ontwikkeld die inzicht kan verschaffen in de positieve of negatieve effecten van economische activiteiten op zee en hun potentiële interacties. De reacties van het publiek waren bemoedigend omdat de methodologie duidelijk en transparant werd bevonden. 

MEsP wordt beschouwd als een eerste poging tot een gebruiksvriendelijke tool die voornamelijk gebaseerd is op ruimtelijke gegevens. De ontwikkelaars hebben er wel op gewezen dat verder onderzoek nodig is om te evolueren naar een meer datagedreven en gebruiksklaar overkoepelend systeem.

De binnen WABESCO ontwikkelde MESAT-tool is dan weer gebaseerd op de Europese taxonomie. De partners in het project zijn druk bezig om deze tool verder te verfijnen zodat die bij heel uiteenlopende mariene activiteiten toegepast kan worden. 

Hierna vond er een paneldiscussie plaats met vertegenwoordigers van de industrie, de financiële sector en de wetenschap. De focus lag op de huidige stand van zaken van de ecosysteembenadering en hoe die breder uitgedragen kan worden binnen de blauwe economie. Daarbij is Vlaanderen een pionier in het implementeren van de ecosysteembenadering bij het beoordelen van de impact van mariene activiteiten. 

Enkele opvallende opmerkingen uit de paneldiscussie volgen hieronder: 

• Het mariene ecosysteem is een van de grootste ecosystemen ter wereld, met een belangrijke functie als klimaatregulator. Het is dan ook belangrijk om mensen bewuster te maken van de verschillende diensten die dit ecosysteem levert. 
• Het is belangrijk om de natuurlijke processen niet tegen te werken, aangezien dit uiteindelijk hoge kosten met zich mee zou brengen. Daarom zijn er, naast operationele, ook commerciële redenen om ten gunste van het mariene ecosysteem te werken. 
• Duurzaamheid in maritieme bedrijfsactiviteiten, ondersteund door de ecosysteembenadering, zou een voorwaarde moeten zijn om deze activiteiten te ontplooien. Bij het bepalen van die voorwaarden heeft de overheid een belangrijke rol te spelen. 
• Er is nood aan een proactieve visie op het mariene landschap en de mogelijke ecosysteemdiensten. Dit kan leiden tot een kader op basis waarvan bepaald kan worden op welke blauwe activiteiten we ons zouden moeten focussen. 

Uit een peiling tijdens de Blue Session bleek dat alle betrokken partijen hun steentje moeten bijdragen om tot een ecosysteembenadering te komen. Bedrijven kunnen hier zelfs de trekker van zijn, aangezien ondernemers tegenwoordig veel meer bewust zijn van de problemen en de verantwoordelijkheid die ze hierin kunnen opnemen. 

Om bedrijven te ondersteunen bij deze transitie, kan de overheid een regelgevend kader scheppen. Verder is bewustmaking van consumenten heel belangrijk. Er moet dan ook meer naar het grote publiek gecommuniceerd worden, zodat mensen zich bewuster worden van hun levensonderhoud en hun omgeving.